1- در حدیثى مى خوانیم که روزى پیغمبر با صداى بسیار بلند خطبه خواند به گونه اى که به گوش زنانى که در خانه هایى که نزدیک بودند رسید فرمود: یا معشر من آمن بلسانه و لم یؤمن بقلبه لاتغتابوا المسلمین و لا تتبعوا عوراتهم فان من تتبع عورت اخیه یتتبع الله عورته حتى یفضحه فى جوف بیته; اى گروهى که به زبان ایمان آورده اید و در قلبتان ایمان نیست، غیبت مسلمان نکنید، و در صدد کشف عیوب آن ها نباشید، چرا که هر کس درصدد کشف عیوب برادر مسلمانش باشد خداوند در صدد کشف عیوب او خواهد بود تا آنجا که در درون خانه اش رسوایش مى کند».
2- در حدیث دیگرى از همان حضرت مى خوانیم که روزى خطبه خواند و درباره اهمیت گناه ربا سخنانى فرمود تا آنجا که گناه یک درهم از ربا را بدتر از سی و شش زنا شمرد، سپس فرمود: «ان اربا الربا عرض الرجل المسلم; بدترین ربا بردن آبروى مسلمان (از طریق غیبت و مانند آن) است». این تعبیر (اهمیت گناه غیبت نسبت به زنا) در روایات متعددى آمده و در بعضى از روایات آمده است علت آن این است که زناکار پس از توبه حقیقى بخشوده خواهد شد، ولى غیبت کننده چون حق الناس را ضایع کرده مشمول رحمت الهى نخواهد شد، تا صاحب غیبت را راضى کند.
3ـ در حدیث دیگرى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم که فرمود: «الغیبة حرام على کل مسلم و انها لتأکل الحسنات کما تأکل النار الحطب; غیبت بر هر مسلمانى حرام است و حسنات را از میان مى برد، همانگونه آتش هیزم را مى سوزاند و نابود مى کند». این ویژگى نیز به خاطر آن است که غیبت جنبه حق الناس دارد، و حسنات غیبت کننده را به نامه اعمال غیبت شونده منتقل مى کنند تا جبران تضییع آبروى او شود.
اى گروهى که به زبان ایمان آورده اید و در قلبتان ایمان نیست، غیبت مسلمان نکنید، و در صدد کشف عیوب آن ها نباشید، چرا که هر کس درصدد کشف عیوب برادر مسلمانش باشد خداوند در صدد کشف عیوب او خواهد بود تا آنجا که در درون خانه اش رسوایش مى کند.
5ـ در حدیث دیگرى از پیغمبر اکرم تعبیر تکان دهنده دیگرى دیده مى شود، فرمود: «من مشى فى غیبة اخیه و کشف عورته کان اول خطوة خطاها وضعها فى جهنم; کسى که در طریق غیبت برادر مسلمانش و کشف عیوب پنهانى او گام بردارد، اولین گامى را که برمى دارد در جهنم مى گذارد».
6ـ در حدیث دیگرى از همان بزرگوار مى خوانیم «ما عمر مجلس بالغیبة الا خرب بالدین فنزهو اسماعکم من استماع الغیبة فان القائل و المستمع لها شریکان فى الاثم; هیچ مجلسى با غیبت آباد نمى شود مگر اینکه از نظر دین ویران مى گردد، حال که چنین است گو خود را از شنیدن غیبت پاک دارید چرا که گوینده و شنونده هر دو در گناه شریکند».
8ـ در حدیث دیگرى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم: «من روى على مؤمن روایة یرید بها شینه و هدم مروته لیسقط من اعین الناس، و اخرجه الله من ولایته الى ولایة الشیطان فلا یقبله الشیطان; کسى که سخنى درباره فرد با ایمانى نقل کند و هدفش این باشد که عیبى بر او نهد، و شخصیتش را در هم بشکند تا از چشم مردم بیفتد، خداوند او را از تحت سرپرستى خودش به تحت سرپرستى شیطان مى فرستد، و شیطان او را نمى پذیرد». روشن است که مصداق واضح روایت بالا شخص غیبت کننده است که هدفش از غیبت عیب نهادن بر مؤمنین، و در هم شکستن شخصیت اجتماعى آن ها است و چنین افرادى به قدرى گناهانشان عظیم است که حتى شیطان از پذیرفتن ولایت آنها وحشت دارد.
9ـ در حدیث مناهى رسول الله(صلى الله علیه وآله) آمده است «نهى عن الغیبة و قال من اغتاب امرء مسلما بطل صومه و نقض وضوئه، و جاء یوم القیامة یفوه من فیه رائحة انتن من الجیفه یتأذئ به اهل الموقف; پیامبر(صلى الله علیه وآله) از غیبت نهى کرد و فرمود: کسى که مسلمانى را غیبت کند، روزه اش باطل مى شود، و وضویش مى شکند، و روز قیامت از دهان او بویى خارج مى شود که متعفن تر از بوى مردار است، به گونه اى که اهل محشر از آن ناراحت مى شوند».
10ـ امیرمؤمنان على(علیه السلام) می فرمایند: ایاک و الغیبة فانها تمقتک الى الله و الناس، و تحبط اجرک; از غیبت بپرهیز که تو را در پیشگاه خدا و مردم مبغوض مى کند، و اجر و پاداش تو را (در برابر اعمال صالحه) بر باد مى دهد».
غیبت سبب مىشود اعمال نیکى که انسان انجام مىدهد تباه گردد و از بین برود.
امام صادق (علیه السّلام)فرمود:
«الغیبة حرام على کلّ مسلم و إنّها َلتأکل الحسنات کما تأکل النّار الحطب»؛[الحکم الزاهره، ترجمه انصاری، ص554]
غیبت کردن براى هر مسلمانى حرام است و همان گونه که آتش هیزم را مىخورد، غیبت نیز کارهاى نیک انسان را مىخورد و از بین مىبرد.
در حدیث قدسی هم آمده که: «من ترک الغیبة ظهرت محبته فی القلوب»[چهل حدیث قدسی (منسوب به امیرم?منان علی علیه السلام)، به اهتمام سید احمد کتابچی] ؛ کسی که غیبت و بدگویی دیگران را ترک کند محبتش در دلها آشکار میشود
پیامبراکرم (صلّىاللّهعلیهوآلهوسلم)فرمود: در روز قیامت یکى از شما را در صحراى محشر براى رسیدگى به اعمالش حاضر مىکنند و نامه عملش را به دستش مىدهند و هنگامى که به آن نگاه مىکند از کارهاى نیکى که انجام داده است چیزى در آن نمىبیند. عرض مىکند: پروردگارا این نامه عمل من نیست زیرا از طاعات و عباداتى که در دنیا انجام دادهام چیزى در آن نمىبینم. به او گفته مىشود پروردگار تو خطا و نسیان نمىکند و این نامه عمل از آن تو است اما به خاطر این که غیبت کردى کارهاى نیک تو در نامه عمل کسى نوشته شده است که از او بدگویى کردى. سپس شخص دیگرى را براى حساب مىآورند و نامه عملش را به او مىدهند. به نامه نگاه مىکند ولى بر خلاف انتظارش طاعات و عبادات زیادى را در آن مىبیند و از روى تعجّب عرض مىکند: خدایا این نامه عمل من نیست، من در دنیا کارهاى نیکى که در اینجا نوشته شده است انجام ندادهام. به او گفته مىشود: چون فلان شخص از تو بدگویى کرده کارهاى نیک او در نامه عمل تو نوشته شده است.[جامع الاخبار،ص412، ح1144]
پیامبر اکرم(صلّىاللّهعلیهوآلهوسلم)فرمود: «الغیبة أسرع فی دین الرّجل المسلم من الآکله فی جوفه»؛[کافی،ج2، ص357،ح1]
تأثیر غیبت در دین مسلمان از خوره در جسم او سریعتر است.
در حدیث دیگرى آمده است کسى که مرتکب غیبت شود ارزش عبادات او کم مىشود.
رسولخدا (صلّىاللّهعلیهوآلهوسلم)فرمود: «الجلوس فی المسجد انتظارا للصّلوة عباده ما لم یحدث، قیل یا رسول اللّه و ما یحدث؟ قال الاغتیاب»؛[اصول کافی،ج2، ص266.]
نشستن در مسجد و انتظار کشیدن براى رسیدن وقت نماز عبادت است تا زمانى که حدثى از انسان سر نزند. سوال شد: حدث چیست؟ فرمود: غیبت.
رسولخدا (صلّىاللّهعلیهوآلهوسلم) در ضمن حدیثى فرمود: «مأمورانى که مراقب اعمال انسان هستند عمل بندهاى را که مانند شعاع خورشید مىدرخشد به آسمان بالا مىبرند ولى فرشتهاى که باید اعمال را قبول کند و بالا ببرد مىگوید: اضربوا هذا العمل وجه صاحبه أنا صاحب الغیبة أمرنى ربّى أن لا أدع عمل من یغتاب النّاس یتجاوزنى إلى ربّى؛ این عمل را به صورت صاحبش بزنید، زیرا من از طرف پروردگارم مأموریت یافتهام که نگذارم عمل نیک غیبت کنندگان از من بگذرد و به سوى پروردگارم برود»
پیامبراکرم (صلّىاللّهعلیهوآلهوسلم)فرمود: «تحرم الجنّه على ثلاثة: على النّمّام و على المغتاب و على مدمن الخمر» ؛[بحار،ج72،ص260.]
بهشت بر سه کس حرام است: سخن چین، کسى که غیبت مىکند و کسى که دائم الخمر باشد